امروز حدود 3/2 از جمعيت كل كشورايران را افراد بين 12- 35 سال تشكيل مي دهند و اين خود نمودي از وضعيت استثنائي اين سرزمين است.  بديهي است كه برآورد وضعيت كلي نسل جوان  در ايران در چهار چوبه تفحص و تحقيق اوضاع و احوال كلي كشوري امری است بس مهم. در تمامي سطوح حيات مادي و معنوي كل كشور تحولي عميق و بي صدا در حال وقوع است . شايد بتوان كليت شرايط مادي ، سياسي و اجتماعي كشور را به كوه آتشفشاني تشبيه كرد كه در اعماق ناشناخته آن نيروهاي عظيمي در جريان است و آنچه كه اكنون احساس مي شود غرش ها و تپش ها و تنش هاي قبل از انفجار بزرگ است . تغير و تحول افكار و عواطف ، ايده ها و آرمانهاو حالت ها و حركت هاي بخصوص نسل جوان از خصائص برجسته اين دوران بارز تر از آن است که ناديده انگاشته شود . نمودهاي بيروني اين تحول عمقي بسيار است كه از جمله مي توان به معكوس شدن ارزشها و فرايندهاي رشد ثروت طلبي و دنيا دوستي از يك طرف و خردمندي و عزت گرائي از طرف ديگر اشاره كرد ،به اين معنا كه هر چه التفات و عطش نسل قديم به تجمع ثروت و كسب قدرت فزوني مي يابد ، توجه و گرايش نسل جوان به عقلانيت و شرافت انساني كاهش مي پذيرد ؛ و نيز مي توان به گسل عميق ميان عقايد نسل گذشته و بت ها و آرمان هاي نسل جديد ، توجه نمود . البته شايد بتوان گفت كه اينها شرايط و خصائصي هستند كه در بسياري از جوامع در حال رشد مشاهده مي گردد و لهذا نمي توان آنها را مختص اينجا و آنجا در نظر گرفت . اما جا دارد با توجه به ويژگيهاي كلي فرهنگي بر شمرده ، به ترتيب اولويت ، به اهم مسائل و مشاكل بخصوص نسل جوان ، نظري اجمالي مي افكنيم.

نكته مهم لازم به ياد آوري در اين است كه اين نگارش صرفأ توصيفي است تراويده از درون تفكر و تجربه نويسنده كه عمدأ مستند به مدارك و شواهد نگشته و صرفأ صادقانه و بي پيرايه عرضه شده است . واضح است كه در مراحل بعدي، هر كدام از اين مباحث ، حتي الامكان مبتني بر آمار و ارقام لازم و متكي به مستندات و مدارك كافي بايد توسط ديگر پژوهنده گان به تفصيل شرح داده شوند. عناوين مذكوره ممكن است لازم و ملزوم يا علت و معلول و يا شامل ومشمول يكديگر در نظر آيند؛ اما به لحاظ نقش و اهميت و تأثيري كه هر كدام از آنها در حيات نسل جوان دارد ، مستقلأ نيز مورد توجه واقع شده اند.

اين مقاله سخن كوتاهي است درباره جوانان و جامعه جوان و نوجوان در كشور ايران.

در بررسي آسيبهاي اجتماعي ، مانند هر پديده اجتماعي ديگر ، بايد سطوح مختلف واقعيت اجتماعي را در نظر گرفت . اين سطوح واقعيت اجتماعي از جهتي در يك پيوستار خرد – كلان قرار دارند كه نقاط اساسي آن عبارتند از : نظامهاي جهاني ، جوامع ، سازمانها ، گروهها ، كنش متقابل ، انديشه و كنش فردي[i] . براي پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي و درمان آنها بايد در همه اين سطوح اقدامات متعددي صورت گيرد تا از مجموعه آنها نتيجه قابل قبولي حاصل شود  . اما آنچه در اين مقاله به آن پرداخته مي شود خرد ترين سطح ، يعني انديشه و كنش فردي است كه خود به عقيده نگارنده مهمترين و قابل دسترس ترين سطح واقعيت اجتماعي براي هر فرد انساني است .

اعلاميه حقوق بشر در دهم دسامبر 1948 ( 19 آذر 1327 شمسي ) در مجمع عمومي سازمان ملل به تصويب رسيد . در فرداي دومين جنگ جهاني نويسندگان اين اعلاميه خواستار ابلاغ اين پيام شدند : " حقوق بشر بايد در تمام دنيا رعايت شود تا به بناي صلح ياري رساند . "