منابع کره ی زمین چاپ
مقالات شما
نوشته شده توسط مشتاق   
شنبه, 22 آبان 1389 18:50
تعداد بازدید :9316

بسیاری از جنگ ها و اختلافات بشر، از دیرباز تا کنون برسر منابع کره ی زمین بوده است. نعمت های بسیار متنوع و گسترده ای که دست بخشش پروردگار، در این کره ی خاکی قرار داده است، در بسیاری از موارد، مورد سوء استفاده ی انسان قرار گرفته و به جای راحتی و آسایش، باعث رنج و عذاب او گشته است. در زمان های بسیار دور و از چند هزارسال پیش که تاریخ بشر به یاد می آورد، انسان ها بر سر منابع طبیعی نظیر چراگاه های خوب، چشمه ها و رودخانه های آب شیرین، دشت های هموار و وسیع و مناطق با آب و هوای معتدل و دلپذیر، به کشمکش و جدال می پرداختند.

وقایع و تغییرات مهم اجتماعی مانند مهاجرت بزرگ آریایی ها و کشورگشایی های اسکندر و حملات گسترده ی اقوام مختلف شرق ایران مانند مغول و تاتار، بیش از هر چیز دیگر، انگیزه اش دسترسی به منابع طبیعی فراوانتر و وسیعتر بوده است. این جریانات در طول تاریخ و در نقاط مختلف جهان وجود داشته است و در زمان هایی که منابع جدیدی در گوشه ای از جهان، کشف شده، آن منطقه را مورد توجه همگان قرار داده است. این موضوع برای آن منطقه و نیز دیگر قسمت های عالم، نتایج خوب و بد بسیار به بار می آورده. مثال هایی از آن، کشف قاره ی امریکا، کشف معادن طلا و دیگر معادن افریقا، و موضوع نفت و خاور میانه است. نتایج مثبت و منفی برخی از این موارد را مروری می کنیم و سعی می کنیم ببینیم آیا می توان از عواقب منفی آنها جلوگیری کرد و نتایج مثبت را افزایش داد.  

کشف امریکا، واقعه ای بزرگ برای انسان، روی کره ی زمین بود؛ زیرا به یکباره، منبعی ناشناخته به اندازه ی یک سوم کل دنیای آن روز، برای مردمان این طرف آبها چهره گشود و چشم طمع آنان، به خصوص اروپائیان را گرد کرد. از طرف دیگر، این، فاجعه ای بزرگ برای بومیان آن زمان بود و نیز بردگان بیشماری که میدانی جدید برای کار کشیدن از آنها باز شده بود. البته، تمدن و علم و صنعتی که بعدها در آنجا به وجود آمد را نمی توان نادیده گرفت و تأثیری که منابع سرشار جدید بر پیشرفت اقتصادی و قدرت گرفتن ساکنان بعدی آن داشت، کاملاً مشخص است. در این میان، بخش بزرگ دیگری از ساکنان زمین نیز ضرری بزرگ کردند، مانند مردمان آسیا و افریقا که چون دسترسی به این منابع عظیم نیافتند، در جریان رقابت بزرگ ملت ها عقب افتادند و این عقب افتادن، زمینه ای شد برای مشکلات بسیار دیگری که گریبانگیرشان شد.

یکی دو قرن بعد از آن، نفت در مرکز توجه جهانیان قرارگرفت. نفت، ابتدا مصارف محدودی داشت؛ اما اطلاع جهانیان از قابلیت هایی که داشت و به خصوص نقشی که در انرژی می توانست ایفا کند و توانایی هایی که در استخراج آن حاصل شد و نیز اطلاع از وسعت منابع و فراوانی آن به خصوص در خاورمیانه، این مناطق را که از اصلی ترین صادرکنندگان نفت هستند، مورد توجه عموم قرار داد.

نتایج مثبت این جریان، این است که سود حاصل از این منابعِ مورد نیاز همه ی اهل عالم، به این مناطق سرازیر شده و به خصوص، برخی کشورهایی که از لحاظ منابع اقتصادی دیگر، بسیار محدود هستند، در رفاه و ثروت اقتصادی، پیشرفت های بزرگی کرده اند؛ اما هم زمان، تنش های زیادی در این مناطق ایجاد شده و کشمکش های سیاسی بسیاری،باعث مشکلات فوق العاده گشته است. همچنین از طرف دیگر، این ثروت بزرگ، باعث ریخت و پاش و هدردادن بی رویه و بدون برنامه ی ثروت ها و عدم تلاش و کوشش برای پیشرفت در زمینه های متفاوت دیگر شده است.

اینها تنها منابع بزرگ و ارزشمند کره ی زمین نیستند؛ بلکه این آشیانه ی خاکی، هر روز، سفره ای تازه برای ساکنینش می گسترد و هر روز، گوشه ای طلائی از گنجهای عظیم خود را به فرزندان جستجوگر و فعالش می نمایاند. اگر اوضاع همانگونه باشد که تا کنون بوده است؛ هم زمان با آن، هر روز، مشکلات جدیدی به خاطر نزاع و کشمکش بر سر گنج های تازه یافته در می گیرد و اگر هیچ چیز دیگر، آرامش و صلح عمومی را در خطر نیاندازد، کشف منابع جدید، پیوسته می تواند تعادل اجتماعی بشر را بر هم زند و پیوسته عاملی بالقوه برای اختلافات و منازعات، وجود خواهد داشت.

این مشکل، زمانی اهمیت می یابد که می بینیم دنیای امروز، آنقدر به هم پیوسته شده است که مسئله ای حاد، در یک گوشه از آن، کل جهان را تحت تأثیر قرار می دهد و این از خصوصیات این زمان است که نمی توان به هیچ وجه آن را تغییر داد.

برای رفع این نقص بزرگ، دو راه حل می توانند بیشترین تأثیر را داشته باشند. یکی، راه یافتن اصول روحانی و اخلاقیات، در اقتصاد است که راه حل غیرمستقیم آن است و نقشی اصلی در رفع بیماری های اجتماعی- اقتصادی جوامع دارد و البته این، مقوله ای وسیع است و جای بررسی جداگانه و تحلیل های دقیق دارد و در توجیه آن، این کافی است که امروزه، در مجموع، جامعه ی بشری ثروتمند است و از لحاظ متوسط کل اهل عالم، از امکانات رفاهی و آسایش سطح بالایی برخوردار است، اما مشکل اصلی اینجاست که توزیع این ثروت کلان، بسیار نامتعادل صورت گرفته و این، در نتیجه ی ضعف صفات روحانی بسیاری مانند بخشش، فداکاری، عدالت، همت و کوشش است.

اما راه حل دوم که ارتباطی مستقیم و آشکار دارد، این است که کل منابع کره ی زمین را متعلق به کل ساکنان آن بدانیم و ظهور و تجمع یکی از این منابع در نقطه ای را دلیل انحصار مردم آن سرزمین در استفاده از آن ندانیم. بر طبق این دیدگاه، هر زمان به منبعی از این منابع بیشمار دست یافتیم؛ از آن برای پیشبرد رفاه و آسایش کل اهل ارض استفاده کنیم.

بر طبق این دیدگاه، هر زمان به یکی از این گنج های پنهان جهان دست یافتیم؛ از آن برای پیشبرد رفاه و آسایش کل اهل ارض استفاده می کنیم و مانع از آن می شویم که آن، عاملی برای بر تری عده ای از اهل زمین یا دلیلی برای اختلاف و درگیری بر سر آن یا بهانه ای برای سوء استفاده ی قدرتمندان گردد.

البته این کاری است بس دشوار و نیاز به یک مدیریت پیچیده ی جهانی دارد و همکاری همه ی مردم دنیا در این زمینه؛ و نیز، ارتباطات پیشرفته ی بین المللی را نیاز دارد. عالم بشری به حصول این امکانات، نزدیک شده است و اگر توجه و اهتمام بزرگان ملت ها و مردم جهان بر این اصل مهم متمرکز گردد، امروزه برای بشر، قابل دسترسی است.

این، از ضروریات وحدت و اتحاد کل مردم جهان است و اگر این رویه برای استفاده از منابع کره ی زمین به کار گرفته نشود؛ هرگز نمی توان به صلحی پایدار در عالم امیدوار بود؛ زیرا از طرفی تنش هایی که در ابتدا ذکر شد، همواره ایجاد خواهد گشت و از طرفی عدالت و انصاف، در حق مردم دنیا رعایت نمی شود. بدون اجرای عدالت، هرگز اتحاد واقعی و محبت حقیقی در بین اهل عالم ایجاد نخواهد شد.

برای مثال، چرا باید مردم ساکن برخی کشورهای بیابانی افریقا، پیوسته با قحطی و گرسنگی رو به رو باشند، نه منابع کشاورزی و غذائی کافی داشته باشند و نه ثروتی که بتوانند در صنعت و تکنولوژی پیشرفت کنند؛ و گذشته از این، مجبور باشند در طی دوره های چند ساله با قحطی و خشک سالی شدید نیز دست و پنجه نرم کنند و از هر گونه حمایت و کمک مالی بی بهره باشند؛ در حالی که در بسیاری از کشورها، منابع طبیعی و کشاورزی و معادن و صنعت و رفاه و آسایش، در نهایت وسعت موجود باشد و همواره غذا و محصولات زیادی هدر داده شود و فرهنگ اسراف و مصرف گرایی ترویج و تشویق شود و این فراوانی نعمت، پیوسته و ممتد باشد و حوادث دوره ای نیز وجود نداشته باشد. اگر برای این عدمِ تعادلِ شرایطِ زندگیِ مردمانِ زمین، فکری نشود، نهایتِ ظلم و بی عدالتی است.

این رویکرد متعالی که بر مبنای تعالیم الهیه شکل گرفته است و بدون شک در آینده به مراحل اجرا خواهد رسید، مسلماً زمانی مؤثر خواهد بود که بر پایه ی اصول صحیح انسانی و الهی بنا گردد و پشتوانه ی فکری و اعتقادی محکمی داشته باشد. مثلاً مدتی است که در اقتصاد، مبحث جهانی شدن مطرح است که می تواند گامی در این جهت باشد. گذشته از اینکه هنوز نقد و بررسی های زیادی در مورد آن وجود دارد و نظرات متفاوتی در جهت مفید یا مضر بودن آن  یا راه ها و روش های اجرای آن ارائه شده است؛ این مورد، بستگی بسیار به رعایت اصول روحانی و انسانی در سطح کلان و به خصوص قدرتمندان و سرمایه داران بزرگ دنیا دارد، از جمله دولت های کشورهای پیشرفته و صنعتی جهان. اگر این اصول روحانی رعایت نشود، می تواند به فاصله ی طبقاتی ملت ها بیفزاید و مشکلات کنونی دنیا را افزایش دهد؛ ولی اگر مطابق اصول درست اجرا شود؛ ممکن است امکانی برای تمام مردم دنیا باشد.

ما باید سعی کنیم اذهان اندیشمندان و دست اندر کاران اقتصادی و سیاسی جهان را به این موضوع معطوف کنیم، تا شاید بتوانیم حرکت عالم را به این سمت،  سرعت بخشیم و  قدمی مؤثر در پیشرفت اجتماعی بشر برداریم.
افزودن جدید
نوشتن نظر
نام:
ایمیل:
 
عنوان:
قالب نوشته:
[b] [i] [u] [url] [quote] [code] [img] 
 
 
:angry::0:confused::cheer:B):evil::silly::dry::lol::kiss::D:pinch:
:(:shock::X:side::):P:unsure::woohoo::huh::whistle:;):s
:!::?::idea::arrow:
 
کد آنتی اسپم نمایش داده شده در عکس را وارد کنید.

3.26 Copyright (C) 2008 Compojoom.com / Copyright (C) 2007 Alain Georgette / Copyright (C) 2006 Frantisek Hliva. All rights reserved."