دکتر سيدرضا صالحي با اشاره به يک تحقيق آينده پژوهي که خود دو سال مديريت آن را بر عهده داشته است، گفت: «نسل جوان جامعه ايران که شامل افراد 15 تا 29 سال است و 43 ميليون نفر را شامل ميشود تحت تاثير تغييرات شديدي قرار دارد که پس از ورود اينترنت به کشور شاهد آن هستيم.» وي با بيان اينکه شدت تغييرات به قدري زياد است که کارشناسان از آن با عنوان زلزله اجتماعي ياد ميکنند، گفت: «درک مديران و نخبگان ما از فضاي اجتماعي متفاوت است. من آمار اين مساله را در اختيار دارم. بعضي آقايان مدعياند جامعه کاملا دينمدار، اخلاقي و با فضيلت است و در گوشهاي از کشور هم گاهي اوقات بعضي آسيبها اتفاق ميافتد البته بعضيها هم تصديق ميکنند که در جامعه چند ميليون معتاد وجود دارد و آمار بالاي طلاق، بيکاري، ايدز، فقر، بيعدالتي، پارتي بازي، رشوه و ارتشاء و... فضاي جامعه را احاطه کرده است.»
دکتر صالحي گفت: «ما ارگانهاي زيادي را توليد کردهايم و براي آنها نيز وظايف موازي تعريف کردهايم اما از اثر بخشي و کارآمدي خبري نيست در نتيجه ناکارآمدي نهادهاي آموزشي و فرهنگي را در کنترل آسيبها داريم. صدا و سيما را مثال ميزنم. برنامهاي از سيما با عنوان هزار راه نرفته، پخش ميشد که مدل مورد- استادي بود و با همسراني که دچار بحران شده بودند مصاحبه ميکرد و چگونگي ايجاد بحران را جويا ميشد و روانشناس هم راههاي خروج از بحران را آموزش ميداد. پس از مدتي برنامه تعطيل شد و وقتي دليل آن را از دکتر جلالي، مجري برنامه پرسيدم، گفت که صدا و سيما گفته بود که بايد براي برنامه اسپانسر پيدا کنيد که براي برنامه پول بدهد. در حالي که اين برنامه مربوط به خانواده بود. به جاي آن هم تبليغ پفک و چيپس پخش شد.» وي آموزش و پرورش را مجموعهاي از محفوظات ذکر کرد که همه مسابقه ميدهند تا به پشت کنکور برسند و افزود: «يک جوان پر از محفوظات و آمار و ارقام است اما مهارت آموزي وي در روابط زناشويي و نوع تعامل اجتماعي در حد صفر است. اين نشان ميدهد که ما دچار کج کارکردي و ناکارآمدي هستيم.»
اين سخنران با بيان اينکه وضع امنيت ذهني در ايران به شدت نامطلوب است، گفت: «ما به هر ميزان که توليد فرصت کنيم، آسيب تهديدها کاهش مييابد و برعکس هرچهقدر که فرصتها را از جامعه بگيريم فرصت تهديدها بيشتر ميشود. در مطالعات انجام شده ايران جزو معدود کشورهايي است که رشد آسيبهاي اجتماعي در آن بسيار بالاست و از جوامعي است که سرعت زيادي به سوي آسيبهاي اجتماعي دارد. سازمان بهزيستي در گزارشي اعلام کرده است که در ايران سالانه با 15 درصد رشد آسيب ها مواجه هستيم.»
دکتر صالحي ادامه داد: «آمار نشان ميدهد 9 ميليون و 800 هزار نفر جوان جوياي کارند که هر سال 450 تا 500 هزار نفر به آمار آن اضافه ميشود البته آمار متفاوتي منتشر ميشود اما آنچه اثبات شده اينکه روند بيکاري جز مقطع کوچکي در سال هاي 83 و84 کماکان رو به رشد است که آمار جهاني هم آن را نشان ميدهد. همچنين آمار نشان ميدهد که در ايدز هم با رشد رو به رو هستيم.»
اين استاد دانشگاه با بيان اينکه در زمينه سرمايه اجتماعي هم با کاهش آن رو به رو هستيم، گفت: «يکي از مصاديق اين امر صداقت و راستگويي افراد جامعه با يکديگر است. سال 75 اين رقم 60 درصد بود و هماکنون به زير 40 درصد رسيده است. اين مساله بسيار خطرناک است.»
دکتر صالحي با اشاره به پژوهش حوزه معاونت اقتصادي مجمع تشخيص مصلحت نظام در زمينه شاخص فساد و بيکاري، گفت: «در زمينه فساد اقتصادي در ميان 23 کشور ايران داراي رتبه سيزدهم، در بيکاري سيزدهم، در شاخص تورم بيست و سوم و در رشد جمعيت سوم است.» وي افزود: «در تحقيقي که انجام داديم نتيجه اين بود که با آينده بيني 4/84 درصد مردم بيکاري را مهمترين تهديد آينده جامعه و 8/81 درصد جامعه بيعدالتي و نابرابري را تهديد بعدي دانستند. اين به اين معنا نيست که جامعه ثروتمند نيست بلکه در پس ذهن جامعه اين مساله وجود دارد که ثروت به صورت عادلانه توزيع نميشود. همچنين 74 درصد جامعه کاهش سرمايههاي اجتماعي را تهديد دهه آتي جامعه ايران دانستهاند. 72 درصد جامعه نيز اعتياد را رو به رشد دانستهاند.»
دکتر صالحي تصريح کرد: «آسيبهاي اجتماعي، فاصله طبقاتي و فساد مالي و اداري دو مورد ديگر هستند که هرکدام با 63 درصد به عنوان آسيب براي جامعه مطرح هستند. فقدان وجدان و تعهد کاري و روند رو به تصاعد جمعيت نيز آسيبهاي ديگر است. بحران هويت را نيز 55 درصد مردم به عنوان آسيب تلقي ميکنند. هويت چسب جامعه است و وقتي تضعيف شود، انسانها انگيزه دفاع از حوزه اجتماعي، فرهنگي و... را ندارند و بسياري از حوزه هاي ديگر تضعيف ميشود. محيط زيست، حاشيه نشيني(51 درصد)، پارتيبازي، ايدز، مهاجرت از روستا به شهر(طبق آمار حدود 70 درصد جامعه به شهر آمدهاند) و شکاف نسلي هم آسيب هاي ديگر است.»
دکتر سيدرضا صالحي خاطرنشان کرد: «با اين همه خوشبختانه در ايران طلاق اگرچه نگرانکننده اما کم است و خانواده همچنين مستحکمترين پايگاه اجتماعي است که اين از نکات مثبت و از برکات اجتماعي ماست که خانوادهمدار است.»